ماسکنه (Maskne) یا آکنه (جوش) ناشی از ماسکهای تنفسی را یکی از عوارض پوستی نسبتا شایع در دوران شیوع کرونا می باشد که معمولا در نواحی از صورت که در تماس با ماسک قرار دارند بروز میکند. سایش و تماس مکانیکی مداوم و طولانی مدت پوست با ماسکهای تنفسی به ویژه اگر همراه گرما و تعریق باشد دلیل بروز این آکنهها یا جوشهاست، البته گاهی انسداد فولیکولهای مو و رشد باکتریها در آن قسمت نیز منجر به ایجاد التهاب یا فولیکولیت و بروز جوش میشود.
به علت ایجاد رطوبت و بخار و ماندن ذرات بزاق و مخاط داخل ماسک این عوامل به عنوان محرک برای پوست عمل می کنند و بالانس طبیعی پوست اطراف دهان را مختل می کند که به شکل قرمزی و پوسته ریزی همراه سوزش و خارش پوست اطراف بینی و دهان و گاهی به شکل جوش های چرکی گروهی در پوست این ناحیه خود را نشان می دهند.
دکتر فهیمه عبداللهی مجد با اشاره به توصیه های اکادمی متخصصان پوست آمریکا به ارایه راهکارهایی برای کاهش عوارض پوستی ناشی از ماسک های تنفسی پرداخت و شست و شوی روزانه صورت با یک شوینده ملایم و فاقد عطر و استفاده از مرطوب کننده مناسب قبل و بعد استفاده از ماسک را از راهکارهای موثر در این خصوص برشمرد.
وی همچنین به افراد دارای پوست چرب و مبتلا به آکنه توصیه کرد از مرطوب کننده استفاده نکنند و در صورت خشک شدن پوستشان از مرطوب کننده های فاقد چربی بهره بگیرند.
وی با اشاره به خشکی و ترک لبها به عنوان یکی دیگر از عوارض ناشی از ماسک های تنفسی به افراد توصیه کرد: برای جلوگیری از بروز این عارضه قبل از زدن ماسک، بعد از شست و شوی صورت و قبل از خواب حتما لب ها را با وازلین چرب کنید.
جنس ماسکهای جراحی (سه لایه) تقریبا شبیه کاغذ است و معمولا حساسیت زایی ندارند و اگر حساسیتی ایجاد کنند نیز به دلیل فشاری است که روی پوست می آورند که در محل تماس ماسک با پوست صورت التهاب ایجاد میکند، اما در ماسکهای پارچه ای که در آنها پلاستیک به کار رفته است، امکان حساسیت زایی بیشتر است و جنس ماسک باید به گونه ای باشد که مواد پلاستیکی در آن نباشد.
لازم است بدانید که ماسک های پارچه ای پس از هر بار استفاده حتما باید به خوبی شسته شوند و ماسک های یک بار مصرف نیز فقط یک بار استفاده شوند. البته باید توجه داشته باشید که ماسک نباید خیلی آزاد و یا خیلی محکم روی صورت قرار گیرد. پارچه هایی که زیاد استفاده شده اند دارای مواد خاصی نیستند. پارچه هایی که تازه از کارخانه بیرون می آیند ممکن است دارای مواد شیمیایی باشند، اما پارچه هایی که مدتها کار کرده و زیاد شسته شده اند احتمال وجود مواد شیمیایی در آنها کمتر است و شاید برای درست کردن ماسک، بهتر از پارچه های نو و تازه باشند.
استفاده از مواد آرایشی هنگام ماسک زدن احتمال ایجاد جوش و دانه های چرکی را روی پوست بیشتر میکند. افرادی که از کرم های ضدآفتاب استفاده میکنند نیز در معرض عوارض پوستی ماسک ها هستند. خانمها زمانی که از ماسک استفاده میکنند، در قسمتی از پوست که با روسری پوشیده میشود از کرم ضد آفتاب استفاده نکنند. فرم ماسک نیز معمولا به گونه ای است که قسمت زیادی از پوست صورت را می پوشاند و خود ماسک به عنوان ضد آفتاب تاثیر خوبی دارد. در این نقاط از صورت، نیاز به استفاده از کرم های ضدآفتاب نیست.
به طور کلی اگر شما هم با استفاده از ماسک در تابستان، دچار مشکلات پوستی می شوید، بهتر است به جای کنار گذاشتن ماسک و به خطر انداختن سلامتیتان، این ۴ نکته ساده را رعایت کنید:
اگر در اثر استفاده از ماسک دچار جوشهای چرکی یا سرسیاه در اطراف بینی، دهان و گونه ها میشوید، باید بهداشت پوست صورتتان را به شکل جدی تری رعایت کنید. افرادی که مجبور به استفاده روزانه از ماسک در فصل تابستان هستند، باید تقریبا هر ۲ تا ۳ ساعت یکبار، ماسک خود را عوض کنند تا دچار مشکلات پوستی نشوند. بهتر است هربار که ماسک آلوده را از صورتتان برمیدارید، پوست صورت را با آب ولرم و یک شوینده ملایم بشویید. سپس پوست خود را به آرامی و با کمک یک دستمال نخی خشک کنید.
کمی مرطوب کننده بر پایه آب یا کرم آبرسان روی پوست صورت خود بمالید. ۱۵ دقیقه اجازه تنفس به پوستتان بدهید و دوباره، یک ماسک کاملا تمیز بپوشید. این روتین ساده به شما کمک میکند که از شر جوشهای ملتهب یا سرسیاه در ناحیه زیر ماسک، خلاص بشوید. به خاطر داشته باشید که اگر پوستتان بیش از اندازه خشک است، باید علاوه بر کرم آبرسان، با کمی کرم نرم کننده بر پایه یک نوع روغن گیاهی هم پوستتان را ماساژ بدهید.
متاسفانه یکی از شایعترین دلایل ایجاد مشکلات پوستی در ناحیه زیر ماسک، استفاده از محصولات آرایشی است. معمولا بیشتر ما در فصل تابستان، با تعریق بیش از اندازه به دلیل گرمای هوا مواجه هستیم. حالا اگر قطرات عرق صورت در زیر ماسک با مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی ترکیب بشوند، نتیجهای جز ایجاد آکنههای مقاوم به درمان، قارچهای پوستی، لکههای پوستی و روزنههای پوستی را برای ما به همراه نخواهند داشت. از این رو، متخصصان پوست تاکید میکنند که بههیچ عنوان زیر ماسک از هیچ نوع محصول آرایشی خشک یا مرطوبی استفاده نکنید. حتی توصیه میشود که از مصرف کرمهای ضدآفتاب رنگی هم در زمان استفاده از ماسک، خودداری شود. اگر کرم مرطوبکننده یا ضد آفتاب غیررنگی استفاده میکنید هم باید حداقل ۱۵ تا ۳۰ دقیقه فرصت جذب به کرم بدهید و سپس ماسکتان را بپوشید.
استفاده از انواع ماسک پارچه ای طرفداران زیادی دارد. اگر از ماسک پارچه ای استفاده میکنید، باید پس از هربار استفاده، حتما ماسک خود را با آب و شامپو بشویید. ماسکها می توانند حاوی ریزقطرات تنفسی ما باشند و در صورت استفاده مجدد، پیش از شسته شدن، آلودگیهای میکروبی مختلفی را به پوستمان منتقل کنند و باعث ایجاد جوشها یا لکه های پوستی بشوند؛ بنابراین متخصصان پوست توصیه میکنند که حتی اگر ماسک های پارچه ای را تنها برای ۳۰ دقیقه هم استفاده کردید، پیش از استفاده مجدد حتما آنها را به خوبی بشویید. شوینده مورد استفاده در ماسکها باید ملایم و کم رایحه باشند تا باعث ایجاد مشکلات تنفسی نشوند.
اگر میخواهید با کمترین مشکل پوستی در اثر پوشیدن ماسک در تابستان مواجه شوید، بهتر است در منزل به پوستتان استراحت بیشتری بدهید و ماسکهای خانگی را هم دست کم نگیرید. وقتی بعد از چندین ساعت پوشیدن ماسک به خانه برگشتید، ابتدا ماسک را بردارید و پوست صورتتان را با آب خنک یا ولرم و کمی شوینده ملایم مانند صابون یا شامپوی بچه، بشویید. سپس زمانی که پوستتان هنوز کمی رطوبت دارد، با مقداری از یک نوع میوه تابستانی لهشده مانند هلو، انبه و موز یا آب خیار و آب هندوانه، پوستتان را ماساژ بدهید. بعد از ۱۵ دقیقه، صورتتان را با آب خنک بشویید و با حوله ای نرم و نخی، خشک کنید. حالا کمی کرم آبرسان روی پوستتان بمالید و از لطافت و شادابی صورت خود لذت ببرید.
منابع: برترین ها، صدا و سیما، ایرنا، دانشگاه علوم پزشکی ایران
گردآوری: آفتاب
